Οι κοιλιακές αρρυθμίες, που μπορεί να κυμαίνονται από μεμονωμένες, μονόμορ- φες κοιλιακές έκτακτες συστολές (Premature Ventricular Complexes, PVCs) μέχρι και πολύμορφες ή επεισόδια μη εμμένουσας κοιλιακής ταχυκαρδίας (Non Sustained Ventricular Tachycardia, NSVT) αποτελούν ση- μείο ανησυχίας κατά τη διάρκεια του προαγωνιστικού ελέγχου, επιτάσσοντας μια οργανωμένη και συγχρόνως συνετή διαχεί- ριση του αθλουμένου. Η διαχείριση αυτή σκοπό έχει αφενός την προστασία της ζωής του αθλητή και την αποτροπή συμβάντων αιφνιδίου θανάτου κατά τη διάρκεια των αθλητικών δραστηριοτήτων, αφετέρου την ασφαλή συνέχιση της αθλητικής του καριέ- ρας χωρίς υπερβολές ή λάθος περιορι- σμούς.
Ενώ η παρουσία επεισοδίου NSVT ή πο- λύμορφων PVCs στην καταγραφή 10 sec του ηλεκτροκαρδιογραφήματος του προ- αγωνιστικού ελέγχου αιτιολογημένα εγείρει υπόνοιες για την ύπαρξη υποκείμενης ηλε- κτρικής, δομικής ή ισχαιμικής καρδιοπά- θειας, η εμφάνιση μονομόρφων PVCs αποτελεί σημείο προβληματισμού όσον αφορά την περαιτέρω διάγνωση και αντι- μετώπιση, μιας και αθλητές υψηλού επιπέ- δου χωρίς καρδιολογικό πρόβλημα μπορούν επίσης να τις εμφανίσουν. Ως ένας γενικότερος κανόνας η εμφάνιση ≥2 PVCs στο ΗΚΓ ηρεμίας 10 sec επιβάλλει την πε- ραιτέρω διαγνωστική διερεύνηση, με >30% των αθλουμένων να εμφανίζει υποκείμενη μυοκαρδιοπάθεια αν ο αριθμός των PVCs ξεπερνά τις 2000 στο Holter ρυθμού 24ώρου.
Η εμφάνιση PVCs στο πλαίσιο προ-αγω- νιστικού ελέγχου, επιβάλλει μια ενδελεχή λήψη του καρδιολογικού ιστορικού του
αθλουμένου, εστιάζοντας όχι μόνο σε συμ- πτώματα ή συμβάντα του ιδίου (πχ συγκο- πικά ή προσυγκοπικά επεισόδια κατά ή και μετά την άσκηση) αλλά και στο ευρύτερο οικογενειακό ιστορικό του μέσα από την κα- ταγραφή αιφνιδίων θανάτων ή “red flags” μυοκαρδιοπαθειών σε συγγενικά πρόσωπα. Η τοπογραφία/προέλευση των PVCs απο- τελεί το επόμενο σημαντικό βήμα στη δια- γνωστική τους αξιολόγηση. Η παρουσία PVCs με προέλευση από το χώρο εξόδου της δεξιάς ή αριστερής κοιλίας (μορφολο- γία αποκλεισμού αριστερού σκέλους με κα- τώτερο άξονα και μετάπτωση μετά την απαγωγή V4) είναι περισσότερο καθησυχα- στική, αν και πρώιμες μορφές αρρυθμιογό- νου μυοκαρδιοπάθειας της δεξιάς κοιλίας, μπορούν να εκδηλωθούν με παρόμοιο τρόπο και απαιτούν έγκυρη διαφορική διά- γνωση. Μορφολογίες που παραπέμπουν σε προέλευση γύρω από το μιτροειδικό ή τρι- γλωχινικό δακτύλιο, το ελεύθερο τοίχωμα της αριστερής ή δεξιάς κοιλίας ή και άλλα σημεία απαιτούν μεγαλύτερη προσοχή στην αξιολόγηση και κατάταξη τους.
Κομβικό ρόλο στην εκτίμηση της σοβα- ρότητας ή πιθανής επικινδυνότητας των PVCs παίζει επίσης τόσο η Holter κατα- γραφή τους, όπου μπορεί να αποτυπωθεί ο αριθμός/φορτίο και η πολυπλοκότητα τους, όσο και η δοκιμασία κοπώσεως. Ιδιαίτερα με την τελευταία, μπορούμε να παρατηρή- σουμε τη συμπεριφορά των PVCs κατά τη διάρκεια φόρτισης. Έτσι, εξάλειψη των PVCs σε αυξημένη καρδιακή συχνότητα, αποτελεί κριτήριο αθωότητας ενώ αύξηση του φορτίου ή της πολυπλοκότητας των PVCs κατά τη διάρκεια της κόπωσης αυξά- νει την πιθανότητα υποκείμενης μυοκαρ- διοπάθειας/καναλοπάθειας ή ισχαιμικής
καρδιοπάθειας. Η έξαρση των PVCs κατά την άσκηση με εμφάνιση πολλαπλών μορ- φολογιών ή εναλλαγής από κτύπο σε κτύπο (beat to beat variation, bidirectional pattern) κατευθύνει διαγνωστικά προς την κατεχο- λαμινεργική πολύμορφη κοιλιακή ταχυκαρ- δία.
Τέλος, η καρδιαγγειακή απεικόνιση, είτε με τη μορφή της υπερηχοκαρδιογραφίας είτε με την εφαρμογή μαγνητικής τομογρα- φίας μυοκαρδίου, μπορεί να συμβάλλει τα μέγιστα στη διαγνωστική αξιολόγηση των PVCs στους αθλουμένους και βοηθά στη λήψη αποφάσεων που έχουν σχέση με πι- θανό υποκείμενο νόσημα αλλά και τη συμ- μετοχή των αθλητών σε ανταγωνιστική δραστηριότητα. Ο χαρακτηρισμός υπο- στρώματος μέσα από την καθυστερημένη πρόσληψη γαδολινίου, μπορεί να αποκαλύ- ψει ακόμη και πρώιμα στοιχεία μυοκαρδιο- πάθειας ή προηγηθείσας μυοκαρδίτιδας. Ιδιαίτερα σε αθλητές ηλικίας>35 ετών, η ανάγκη αποκλεισμού στεφανιαίας νόσου αναδεικνύει και τη αξία της αξονικής στε- φανιογραφίας, με όλους τους πιθανούς πε- ριορισμούς σε αυτή τη κατηγορία των εξεταζομένων.
Συμπερασματικά, η εμφάνιση κοιλιακών αρρυθμιών στο πλαίσιο του προ-αγωνιστι- κού ελέγχου, επιβάλλει την ενδελεχή αξιο- λόγηση τους και την προσπάθεια αποκλεισμού υποκείμενης ηλεκτρικής, δο- μικής ή ισχαιμικής καρδιοπάθειας. Ο απο- κλεισμός παθολογικού υποστρώματος, επιτρέπει την ασφαλή συμμετοχή των αθλουμένων σε ανταγωνιστική δραστηριό- τητα, αρκεί να γίνεται επίσης επαναξιολό- γηση τους σε τακτά (συνήθως εξάμηνα) χρονικά διαστήματα.