Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι συσκευές που λειτουργούν με μπαταρία, οι οποίες θερμαίνουν και μετατρέπουν σε ατμό ένα υγρό διάλυμα που συνήθως περιέχει νικοτίνη.
Με τον όρο ηλεκτρονικά τσιγάρα δεν αναφερόμαστε σε μία μόνο συσκευή ή προϊόν, αλλά σε μία ανομοιογενή κατηγορία προϊόντων.
Παρά την ανομοιογένειά τους, όλα τα ηλεκτρονικά τσιγάρα αποτελούνται από τα ίδια βασικά στοιχεία:
(1) μία μπαταρία που παράγει θερμότητα,
(2) ένα μεταλλικό θερμαντικό στοιχείο και
(3) ένα υγρό διάλυμα. Tα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι πολύ λιγότερο τοξικά ανά εισπνοή συγκριτικά με τα συμβατικά τσιγάρα και, ως εκ τούτου, μπορεί να παρέχουν μια ευκαιρία σημαντικής μείωσης της βλάβης στους καπνιστές εκείνους που δεν μπορούν να διακόψουν το κάπνισμα με συμβατικά μέσα.
- Ορισμένα ηλεκτρονικά τσιγάρα αποδεσμεύουν ταχέως νικοτίνη και μπορούν να προκαλέσουν εθισμό.
- Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα έχουν εγγενή τοξικότητα και άγνωστες μακροπρόθεσμες επιδράσεις στην υγεία.
- Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι λιγότερο τοξικά από τα συμβατικά τσιγάρα. • Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα βοηθούν στη διακοπή του καπνίσματος και στη μείωση της βλάβης σε υπο-ομάδα ατόμων που καπνίζουν συμβατικά τσιγάρα. • Ορισμένα άτομα χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά τσιγάρα για να καταναλώνουν τετραϋδροκανναβινόλη και άλλες ψυχοτρόπες ουσίες.
Οι μακροχρόνιες επιδράσεις των ηλεκτρονικών τσιγάρων στην υγεία του ατόμου και το τελικό αποτέλεσμα στη δημόσια υγεία θα εξακολουθήσουν για πολλά χρόνια να είναι άγνωστα. Από τον Ιούνιο του 2019 περίπου, τα Κέντρα Eλέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ άρχισαν να λαμβάνουν αναφορές σοβαρών περιστατικών οξείας πνευμονικής βλάβης, που εκδηλώθηκαν στο πλαίσιο της χρήσης ηλεκτρονικών τσιγάρων.
Έως τον Απρίλιο του 2020, είχαν αναφερθεί πάνω από 2800 περιστατικά πνευμονικής βλάβης που σχετίζεται με τη χρήση προϊόντων όπως ηλεκτρονικά τσιγάρα ή ατμοποιητές (EVALI).
Αρκετές σειρές περιστατικών EVALI περιγράφηκαν για πρώτη φορά γύρω στο Σεπτέμβριο 2019. Αναφέρθηκε ότι στις μεγαλύτερες σειρές, όπου περιλαμβάνονταν ασθενείς στο Ιλινόις και το Ουισκόνσιν, το 84% των περιστατικών αφορούσε στον ατμισμό τετραϋδροκανναβινόλης (THC), του ψυχοτρόπου χημικού συστατικού της μαριχουάνας. Αναφέρθηκε ευρεία κλίμακα προϊόντων και συσκευών και δεν μπόρεσε να προσδιοριστεί με σαφήνεια ένας αιτιώδης παράγοντας. Διατυπώθηκαν ορισμοί των περιστατικών προκειμένου να είναι δυνατή η παρακολούθησή τους. Ένα επιβεβαιωμένο περιστατικό έπρεπε να πληροί 4 κριτήρια:
(1) χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου (ατμοποιητή) εντός των 90 ημερών που προηγούνται της εκδήλωσης των συμπτωμάτων,
(2) πνευμονική διήθηση σε απεικονιστική εξέταση θώρακα,
(3) απουσία πνευμονικής λοίμωξης κατά την αρχική εκτίμηση και
(4) απουσία ενδείξεων στον ιατρικό φάκελο για εναλλακτικές εύλογες διαγνώσεις (δηλ. καρδιακή ανεπάρκεια, ρευματοπάθεια ή κακοήθεια).
Πιθανά περιστατικά προσδιορίστηκαν με τον ίδιο τρόπο, εκτός εάν υπήρχαν ενδείξεις λοίμωξης των πνευμόνων και, παρά το γεγονός αυτό, οι θεράποντες ιατροί πίστευαν ότι η λοίμωξη δεν ήταν η μόνη αιτία της αναπνευστικής ανεπάρκειας του ασθενούς. Τα περιστατικά αφορούσαν συνήθως σε νεαρά άτομα, διάμεσης ηλικίας 19 ετών, αν και αναφέρθηκε μεγάλο εύρος ηλικιών (16-53 ετών). Επικρατούσαν οι άνδρες (83%), στοιχείο άγνωστης σημασίας. Επιπλέον της σχεδόν καθολικής παρουσίας αναπνευστικών και γενικών συμπτωμάτων, πάνω από το 80% των ατόμων ανέφερε έκδηλα γαστρεντερικά συμπτώματα, όπως ναυτία ή έμετος. Η τυπική εξέλιξη ορισμένων περιστατικών οδήγησε στην εκδήλωση του συνδρόμου οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας και σχεδόν το ένα τρίτο των ασθενών χρειάστηκε μηχανικό αερισμό. Αναφέρθηκε ένα σύνολο παθολογικών ευρημάτων, που περιέπλεξαν τις προσπάθειες για τον προσδιορισμό ενός σαφούς επιβαρυντικού παράγοντα και μηχανισμού της νόσου. Τα μισά από τα δείγματα βρογχοκυψελιδικού εκπλύματος (BAL) παρουσίαζαν γεμάτα με λιπίδια μακροφάγα, με χρώση oil red O, αυξάνοντας τις πιθανότητες λιποειδικής πνευμονίας.
Η αύξηση των αναφορών EVALI αποδείχτηκε ότι είχε πολιτικές συνέπειες.
Κάτω από έντονες πολιτικές πιέσεις και την επίμονη κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ επέλεξε την απαγόρευση των αρωμάτων σε ηλεκτρονικά τσιγάρα τύπου pod.
Ο ρόλος των ηλεκτρονικών τσιγάρων με σκοπό τη διακοπή του καπνίσματος είναι αντιφατικός. Λίγα χρόνια μετά την εισαγωγή των ηλεκτρονικών τσιγάρων στην αγορά, οι ιατροί ήταν έντονα διχασμένοι αναφορικά με το εάν τα ηλεκτρονικά τσιγάρα θα βοηθούσαν στη διακοπή του καπνίσματος και εάν τα προϊόντα θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται για τη μείωση της βλάβης σε περιπτώσεις όπου οι ασθενείς δεν κατάφερναν να ανταποκριθούν στις συμβατικές θεραπείες διακοπής του καπνίσματος και στη συμπεριφορική υποστήριξη.
Η απουσία κατανόησης των πραγματικών κινδύνων που ενέχουν τα ηλεκτρονικά τσιγάρα έκανε δύσκολη την παροχή της κατάλληλης συμβουλευτικής στους ασθενείς. Επιπλέον, η εξισορρόπηση μεταξύ των αξιών της προαγωγής της υγείας, της μείωσης της βλάβης και του συντονισμού με τα μηνύματα για τη δημόσια υγεία δημιουργεί επικοινωνιακές προκλήσεις για τους κλινικούς ιατρούς.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η εμφάνιση των ηλεκτρονικών τσιγάρων σηματοδοτεί ένα σημαντικό γεγονός στην ιστορία της κατανάλωσης νικοτίνης και προϊόντων καπνού από τον άνθρωπο. Από τη μία πλευρά, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα παρέχουν ελπίδα για μείωση της βλάβης σε άτομα εθισμένα στο κάπνισμα, που δεν μπορούν ή δεν επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα με χρήση συμβατικών μεθόδων.
Στην καλύτερη περίπτωση, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα μπορεί να βοηθήσουν τους ανθρώπους να μειώσουν τη χρόνια έκθεσή τους σε τοξικές ουσίες, να μειώσουν την επιβάρυνση της νόσου και να σώσουν ζωές. Τα προϊόντα αυτά ενδέχεται τελικά να καταστήσουν τα συμβατικά τσιγάρα ξεπερασμένα.
Από την άλλη πλευρά, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα απειλούν να ανατρέψουν τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί στον έλεγχο του καπνίσματος τον τελευταίο μισό αιώνα.
Στη χειρότερη περίπτωση, τα κέρδη από τη μείωση της βλάβης δεν θα καταφέρουν να πραγματωθούν και θα δημιουργηθεί μια νέα γενιά νεαρών ατόμων που θα αναπτύξει χρόνιο εθισμό σε ένα ισχυρό σύστημα χορήγησης νικοτίνης με σημαντικές επιπτώσεις για την υγεία. Τι επιφυλάσσει το μέλλον;