Η δοκιμασία κόπωσης είναι μια δυναμική εξέταση που σκοπό έχει:
1.Να διαγνώσει στενώσεις των στεφανιαίων αρτηριών της καρδιάς που προκαλούν προβλήματα στη τροφοδότηση ικανοποιητικής ποσότητας οξυγόνου στην καρδία για την εκτέλεση των διαφόρων δραστηριοτήτων.
Και προς τούτο όσο πιο πρώιμα θετική είναι η δοκιμασία κόπωσης , δηλαδή όσο πιο νωρίς κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας εμφανίζονται στηθσγχικά ενοχλήματα συνοδευόμενα με ηλεκτροκαρδιογραφίες αλλοιώσεις , τόσο το πρόβλημα είναι σοβαρότερο.
- Στην αξιολόγηση της αντιστηθαγχικής αγωγής
- Αξιολόγηση αντιαρρυθμικής αγωγής και αρρυθμιολογικού κινδύνου
4.Προαθλητικό έλεγχο
- Αξιολόγηση της καρδιακής λειτουργίας κυρίως σε άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια και παρακολούθηση της ικανότητας για άσκηση και τη βελτίωσης της φυσικής κατάστασης.
- Αξιολόγηση της φαρμακευτικής αγωγής σε περιπτώσεις καρδιακής ανεπάρκειας.
7.Αξιολόγησητου ασθενούς μετά από αορτοστεφανιαία παράκαμψη CABG και αγγειοπλαστική.
- Αξιολόγηση των ασθενών με βαλβιδοπάθειες και υπέρταση.
9.Απαραίτητη για αξιολόγηση ατόμων σε υψηλού κινδύνου επαγγέλματα ( πιλότοι, οδηγούς τραίνων, λεωφορείων κλπ)
Το αρνητικό αποτέλεσμα της δοκιμασίας δεν απαλλάσσει από τον στεφανιαίο κίνδυνο.
Προετοιμασία ασθενούς για τη δοκιμασία κόπωσης
1.Προσέλευση με αθλητικά παπούτσια και ελαφρύ ντύσιμο
- Ελαφρύ γεύμα προηγουμένως
- Δυνατή η ανάγκη διακοπής ορισμένων φαρμάκων προηγουμένως , κατόπιν συμβουλής του ιατρού( β-αποκλειστές, νιτρώδη κλπ )
Τρόπος εκτέλεσης
Κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας κόπωσης ο ασθενής περπατά σε κυλιόμενο τάπητα η ποδηλατεί σε εργομετρικό ποδήλατο . Και στις δύο περιπτώσεις ακολουθείται ειδικό πρωτόκολλο σταδιακά αυξανόμενης ταχύτητας και κλίσης του τάπητα( ανά τρία λεπτά )στη περίπτωση του τάπητα και σταδιακά αυξανόμενης ταχύτητας και αντίστασης στη περίπτωση του εργομετρικού ποδηλάτου.
Ο ασθενής κατά τη διάρκεια της άσκησης είναι συνδεδεμένος κατάλληλα για συνεχή λήψη της αρτηριακής πίεσης και του ηλεκτροκαρδιογραφήματος. Το ηλεκτροκαρδιογράφημα εμφανίζεται σε οθόνη και γίνεται καταγραφή ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Η διάρκεια της δοκιμασίας δεν ξεπερνά περίπου τα 12 λεπτά της ώρας .
Αξιολόγηση των ευρημάτων της δοκιμασίας κόπωσης
Όσο πιο πρώιμα εμφανίζονται τα στηθαγχικά ενοχλήματα και η ηλεκτροκρδιογραφικές αλλοιώσεις τόσο σοβαρότερο είναι το πρόβλημα ισχαιμίας του μυοκαρδίου.
Η Πιο σοβαρή ακόμη είναι η ισχαιμία αν συνοδεύεται από πτώση της αρτηριακής πίεσης .
Στο ηλεκτροκαρδιογράφημα αν υπάρχει η χαρακτηριστική πτώση του διαστήματος ST μεγαλύτερης των 2 mm πολύ νωρίς και ειδικά προ των 6πρώτων λεπτών ,θεωρείται σοβαρό εύρημα ισχαιμίας.
H ανάσπαση του ST διαστήματος στο ηλεκτροκαρδιογράφημα είναι σπανιότερη και θεωρείται σοβαρότερο εύρημα από την πτώση του ST διαστήματος.
Κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας κόπωσης γίνεται παρακολούθηση της εμφάνισης αρρυθμιών και η αξιολόγηση τους.
Αξιολογείται επίσης η συμπεριφορά της αρτηριακής πίεσης κατά την άσκηση. Η σταδιακή άνοδος της αρτηριακής πίεσης κατά την άσκηση μαρτυρεί ότι το μυοκάρδιο δύναται να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες έργου. Αντίθετα η πτώση ης αρτηριακής πίεσης κατά την άσκηση είναι κακό προγνωστικό σημείο και δεικνύει ότι το μυοκάρδιο έχει μειωμένες εφεδρείες.
Ψευδώς θετική και Ψευδώς αρνητική δοκιμασία κόπωσης
Ευαισθησία είναι η ικανότητα της εξέτασης να διαγνώσει ευρήματα στεφανιαίας νόσου σε υψηλό ποσοστό. .
Ειδικότητα της εξέτασης είναι η ικανότητα της εξέτασης να αντιστοιχήσει τα ευρήματα σε υψηλό ποσοστό με στεφανιαία νόσο.
Οι υπερτασικοί, οι γυναίκες κλπ. έχουν χαμηλή ειδικότητα δηλαδή να υπάρχουν ευρήματα στεφανιαίας νόσου χωρίς να υπάρχει στεφανιαία νόσος.
Ασθενείς με ιστορικό αορτοστεφανιαίας παράκαμψης, αγγειοπλαστικής κλπ έχουν υψηλή ευαισθησία και ειδικότητα στη δοκιμασία κόπωσης, δηλαδή αν το αποτέλεσμα είναι θετικό ή αρνητικό έχει υψηλό βαθμό αξιοπιστίας.
Σε περιπτώσεις που η δοκιμασία κόπωσης είναι αμφίβολη τότε μπορεί να διενεργηθούν άλλες δοκιμασίες που μπορούν να βοηθήσουν στη διάγνωση , όπως το σπινθηρογράφημα, το υπερηχογράφημα φόρτισης , αξονική στεφανιαιογραφία κλπ.
Πιθανά συμβάματα κατά τη δοκιμασία κόπωσης
Σπάνια αλλά πιθανά κατά τη δοκιμασία κόπωσης μπορεί να συμβούν τα ακόλουθα:
- Πτώση της αρτηριακής πίεσης( υπόταση) ή αντίθετα υπέρμετρη άνοδος της πίεσης ήδη από τα αρχικά στάδια.
- Σπάνια Εμφράγματα ή και θάνατος (1 : 10000)
- Στηθάγχη
- Αρρυθμίες
Η πρόληψη από τα συμβάματα αυτά είναι η ορθή επιλογή των ασθενών
Ασθενείς με σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια, μυοκαρδίτιδα, σοβαρή Αορτική στένωση και αποφρακτική μυοκαρδιοπάθεια αποτελούν αντένδειξη για τη δοκιμασία κόπωσης.